ถ้าตามนบีทำไมไม่ไปขี่อูฐ

ถ้าตามนบีทำไมไม่ไปขี่อูฐ

มีบางคนไม่เข้าใจเรื่อง บิดอะฮ เลยเอาหลักการเกี่ยวกับทางโลกหรืออาดะฮ ไปปะปนกับเรื่องหลักการเกี่ยวกับพิธีกรรมทางศาสนาหรืออิบาดะฮ จึงทำให้เกิดวาทกรรม "ถ้าตามนบีทำไมไม่ไปขี่อูฐ" โดยเข้าใจว่า เมื่อขี่รถเก่ง หรือ ขี่เครื่องบิน เป็นการทำบิดอะฮ เพราะนบีไม่ทำ ถ้าตามสุนนะฮคือ ต้องขี่อูฐเหมือนนบี ศอ็ลฯ

ความจริง บิดอะฮในความหมายของหะดิษที่ว่า
كل بدعة ضلالة
ทุกบิดอะฮคือการหลงผิด

หะดิษข้างต้น หมายถึงบิดอะฮในทางศาสนบัญญัติ ซึ่งหมายถึง การทำอิบาดะฮ ในสิ่งที่ไม่มีบัญญัติไว้

อิบนุอุษัยมีน(ร.ฮ)กล่าวนิยามบิดอะฮในทางศาสนาว่า

التعبد لله بما لم يشرعه الله"، وإن شئت فقل: "التعبد لله تعالى بما ليس عليه النبي صلى الله عليه وسلم، ولا خلفاؤه الراشدون

คือการทำอิบาดะฮ ด้วยสิ่งที่อัลลอฮ ไม่ได้บัญญัติมันไว้ และถ้าท่านประสงค์จะกล่าว ก็จงกล่าวว่า หมายถึง การทำอิบาดะฮต่ออัลลอฮ ด้วยสิ่งที่ นบี ศอ็ลฯ และบรรดาเคาะลิฟะฮของท่านนบีผู้ชี้นำทางที่ถูกต้องไม่ได้ดำเนินอยู่บนมัน - ดูมัจญมัวะฟะตาวา วะเราะสาอีลของชัยค์ มุหัมหมัด ศอลิหอัลอุษัยมีน เล่ม 11 บาบอัลบิดอฺ

เพราะฉะนั้นต้องแยกให้ออกระหว่างเรื่องอิบาดะฮ (พิธีกรรมทางศาสนา)กับเรื่อง อาดะฮ(กิจกรรมที่เป็นธรรมปฏิบัติทางโลก) ไม่อย่างนั้น ก็จะเกิดข้ออ้างให้ทำบิดอะฮในทางศาสนามากมาย เกิดขึ้นในสังคมโดยอ้างว่าเป็นบิดอะฮที่ดี

คำว่า "บิดอะฮที่ดี" ไม่มีใครปฏิเสธว่าไม่มี แต่มันเกี่ยวกับเรื่องทางดุนยา หรือทางอาดะฮ ไม่ใช่เรื่องอิบาดะฮในศาสนา

อัลหาฟิซ อิบนุหะญัร (ร.ฮ)ได้แยกไว้ชัดเจนว่า

فالبدعة في عرف الشرع مذمومة ، بخلاف اللغة ، فإن كل شيء أُحدث على غير مثال يسمى بدعة سواء كان محموداً ، أو مذموماً

บิดอะฮในนิยามของศาสนบัญญัตินั้น คือ สิ่งที่ถูกตำหนิ ต่างกับบิดอะฮในทางภาษา เพราะทุกสิ่ง ที่ถูกประดิษฐ์ขึ้นใหม่ โดยไม่มีแบบอย่างมาก่อนนั้น ถูกเรียกว่า บิดอะฮ ไม่ว่าจะเป็นสิ่งที่ถูกชมเชยและถูกตำหนิก็ตาม - ดูฟัตหุลบารีย์ 13/253

...........
สรุปคือ
1.บิดอะฮในทางศาสนบัญญัติ นั้นถูกตำหนิ คือไม่มีบิดอะฮที่ดี
2. บิดอะฮในทางภาษา เช่น การประดิษฐสิ่งใหม่ที่เกียวกับเรืองทางโลกนั้น มี 2 ประเภท คือ บิดอะฮทีดี กับ บิดอะฮที่ไม่ดี
 
 อิบนุอับดิลบัร(ร.ฮ) กล่าวว่า

وأمَّا ابتداع الأشياء من أعمال الدنيا فهذا لا حرج فيه ولا عيب على فاعله»،،

และสำหรับการประดิษฐสิ่งต่างๆขึ้นมาใหม่ จากบรรดาการปฏิบัติทางดุนยา(ทางโลก) กรณีนี้ ไม่เป็นไร และไม่มีการตำหนิ บนผู้ผู้ที่กระทำมัน - ดู อัลอิซติซกัร เล่ม 2 หน้า 67

الفرق بين العادة والعبادة : أن العبادة ما أمر الله به ورسوله تقرباً إلى الله ، وابتغاءً لثوابه ، وأما العادة فهي ما اعتاده الناس فيما بينهم من المطاعم والمشارب والمساكن والملابس والمراكب والمعاملات وما أشبهها

ความแตกต่างระหว่าง อาดะฮ กับ อิบาดะฮ คือ แท้จริง อิบาดะฮ นั้น คือ สิ่งที่อัลลอฮ และรอซูลของพระองค์ได้สั่งด้วยมัน เพื่อให้แสดงความใกล้ชิด(อิบาดะฮ)ต่ออัลลอฮ และเพื่อแสวงหาการตอบแทนของพระองค์ และสำหรับอาดะฮ นั้น คือ สิ่งที่มนุษย์ได้ ปฏิบัติมันเป็นธรรมเนียม /เป็นปกติวิสัย ในระหว่างพวกเขา เช่น อาหาร .เครื่องดื่ม,ที่อยู่อาศัย ,เครื่องนุ่งห่ม ,ยานพาหนะ ,การปฏิสัมพันธ์ เป็นต้น - ดู ลิกออุลบาบอัลมัฟตูหฺ 2/72

.........................................

เพราะฉะนั้น ถ้าแยกเรื่องบิดอะฮที่เกี่ยวกับอิบาดะฮ กับบิดอะฮที่เกี่ยวกับทางโลก หรือเกี่ยวกับอาดะฮ(ธรรมเนียมปฏิบัติที่เกี่ยวกับทางดุนยา) ไม่ได้ ก็จะมีวาทกรรมที่ว่า "ถ้าตามนบีทำไมไม่ไปขี่อูฐ"อยู่ร่ำไปไม่รู้จบ

والله أعلم بالصواب

อะสัน หมัดอะดั้ม
2/9/59