ต้องมีความรู้ระดับใหนหรือจึงเรียกอุลามาอฺสอนคนได้ ?

ต้องมีความรู้ระดับใหนหรือจึงเรียกอุลามาอฺสอนคนได้ ?

น่ากลัว ตอนนี้มีการกำหนดมาตรฐานว่า คนที่สอนคนได้ต้องมีอุลามาอฺรับรอง ต้องผ่านครู แปลก...มีด้วยหรือ อ่านอาหรับได้แปลได้ มีคนบอกว่าไม่ผ่านครู หรือว่า มีด้วยคนที่เกิดมาจากท้องแม่แล้วอ่านอาหรับและแปลอาหรับได้ เองมาตั้งแต่อยู่ในท้องแม่ มีด้วยหรือแบบนี้

คำว่าอุลามาอฺ คืออะไร

คำว่า "อุลามาอฺ(علماء ) เป็นพหูพจน์ของคำว่า อาลิม (عالم ) แปลว่า "ผู้มีความรู้"

วิชาความรู้มีหลายแขนง ผู้ที่มีความรู้และเชียวชาญด้านใด เขาก็เป็นอุลามาอฺแขนงนั้น ในทำนองเดียวกัน ผู้ที่มีความรู้เชี่ยวชาญ ในด้านวิชาศาสนา เช่น หะดิษ ,ฟิกฮ ตัฟสีร ฯลฯ เขาก็ได้ชื่อว่า อุลามาอฺในด้านวิชานั้น และการมีความรู้ของมนุษย์นั้น ย่อมไม่เท่าเทียมกัน

แล้วเอามาตรฐานอะไรว่า คนที่จะทำหน้าที่สอนศาสนา เผยแพร่ศาสนา ในประเทศเรา ต้องคนนั้นรับรอง คนนี้รับรอง ต้องผ่านสถาบันนั้น สถาบันนี้

ท่านนบี ศอ็ลฯ กล่าวว่า

بَلِّغُوا عَنِّي وَلَوْ آيَةً 
พวกท่านจงเผยแพร่จากฉัน และแม้สักหนึ่งอายะฮก็ตาม..รายงานโดยอัลบุคอรี

อัลมะนาวีย์ (ร.ฮ)อธิบายว่า

بَلِّغُوا عَنِّى وَلَوْ آيَةً. (بلغوا عني) أي انقلوا عني ما أمكنكم ليتصل بالأمة نقل ما جئت به (ولو) أي ولو كان الإنسان إنما يبلغه مني أو عني (آية) واحدة من القرآن

พวกท่านจงเผยแพร่จากฉัน และแม้สักหนึ่งอายะฮ ก็ตาม (จงเผยแพร่จากฉัน) หมายถึง พวกท่าน จงถ่ายทอดจากฉัน ตราบเท่าที่พวกท่านมีความสามารถ เพื่อให้มันได้ติดต่อ/สัมผัส กับอุมมะฮ เป็นการถ่ายทอด สิ่งที่ฉันนำมาด้วยมัน (และแม้ว่า) หมายถึง แม้ว่า มนุษย์คนนั้น ความจริงเขาได้เผยแพร่มันจากฉัน (เพียงอายะฮ)เดียว จากอัลกุรอ่านก็ตาม - ดูฟัยฎุลเกาะดีร ชัรหญามิอิศเศาะฆีร เล่ม 2 หน้า 369

อาลี บิน สุลต่าน มุหัมหมัดอัลกอรีย์ อธิบายว่า

انْقُلُوا إِلَى النَّاسِ، وَأَفِيدُوهُمْ مَا أَمْكَنَكُمْ، أَوْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِمَّا سَمِعْتُمُوهُ مِنِّي، وَمَا أَخَذْتُمُوهُ عَنِّي مِنْ قَوْلٍ أَوْ فِعْلٍ، أَوْ تَقْرِيرٍ بِوَاسِطَةٍ أَوْ بِغَيْرِ وَاسِطَةٍ

พวกจงนำไปยังมนุษย์และให้ประโยชน์กับพวกเขา ตราบที่ท่านมีความสามารถ จากสิ่งที่พวกท่านได้ยิน จากฉัน และสิ่งที่พวกท่านเอามันมันมาจากฉัน จากคำพูด,การกระทำและการยอมรับ ด้วยสื่อกลางหรือไม่ใช่ด้วยสื่อกลางก็ตาม -มิรกอตุลมะฟาติห ชัรหมิชกาตอัลมะศอบิห เล่ม 4 หน้า 212

หัมซะฮ มุหัมหมัด กอซิม (ร.ฮ) กล่าวว่า

هذا أمر صريح لكل من وصل إلى مسامعه شيء من حديث رسول الله أن يبلغه، وينقله لغيره، سواء كان قليلاً أو كثيراً، ولو آية واحدة من القرآن

และนี่คือคำสั่งอันชัดเจน แก่ทุกๆผู้ที่ ได้ยิน สิ่งใดจาก หะดิษรซูลลอฮ ให้เขาเผยแพร่มัน และถ่ายทอดมันไปถึงพวกเขา ไม่ว่ามันจะน้อยหรือมาก และแม้สักอายะฮเดียวจากอัลกุรอ่านก็ตาม -มะนารุลกอรีย์ ชัรหมุคตะศ็อรเศาะเฮียะ บุคอรี เล่ม 4 หน้า 212
.............
ถ้าอายะฮใด หะดิษใด เราจำ เรารู้ความหมาย เราจะนำไปสอน นำไปไปเผยแพร่ เราต้องได้รับขนานนามว่า "อุลามาอฺ"ก่อนหรือ จึงจะเผยแพร่ได้ เราต้องนำใบปริญญามาแสดงก่อนหรือ เราต้องมีใบรับรองจากอุลามาอฺก่อนหรือจึงจะเผยแพร่ต่อสาธารณะได้?

แปลก...สังคมบ้านเราได้มีการเผยแพร่ศาสนากันมาเป็นร้อยๆปี มาวันนี้คนเรียกหาใบรับรอง เรียกหาตรารับรองจากอุลามาอฺ

والله أعلم بالصواب
อะสัน หมัดอะดั้ม
5/4/61