วาทกรรม คุณมัซฮับใหน สายใหน?

วาทกรรม คุณมัซฮับใหน สายใหน?

วาทกรรมข้างต้น ได้ยินบ่อย พอนำเสนอวิชาการ ก็จะถูกสอบสวนก่อนว่า "อยู่มัซฮับใหน สายใหน?

แปลก...เอาคำว่ามัซฮับ และสาย มาเป็นมาตรฐานรับรองความเป็นมุสลิมของคน คนใหนไม่สังกัดมัซฮับ คนนั้นเป็นมุสลิมไม่ได้ สิ่งเหล่านี้ถูกฝังหัวกันมานาน ถึงขนาดหุกุมว่าใครออกจากมัซฮับทั้งสี่คือ การหลงผิดเช่น

เจ้าของตัฟสีรอัศศอวีย์ เป็นคนที่คลั่งใคล้กับมัซฮับแบบสุดโต่ง มาดูคำพูดของเขาในตัฟสีรดังกล่าว
ที่อาธิบายอายะฮที่ว่า

وَلا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَلِكَ غَداً * إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ

และเจ้าอย่าพูดสิ่งหนึ่งว่า แท้จริงฉันจะกระทำสิ่งดังกล่าวในวันพรุ่งนี้ นอกจาก กล่าวว่า หากว่าอัลเลาะฮ์ทรงประสงค์” [อัลกะฮ์ฟฺ: 23-24]
อัศศอวีย์ อธิบายว่า

ولا يجوز تقليد ما عدا المذاهب الأربعة ، ولو وافق قول الصحابة ، والحديث الصحيح والآية ، فالخارج عن المذاهب الأربعة ضال مضل ، وربما أداه ذلك إلى الكفر ، لأن الأخذ بظواهر الكتاب والسنة من أصول الكفر

ไม่อนุญาให้ตักลิด(เชื่อตาม) อื่นจากมัซฮับทั้งสี่ แม้ว่าจะสอดคล้องกับคำพูดของเศาะหาบะฮและหะดิษเศาะฮเฮียะ และ อายะฮ ก็ตาม เพราะการออกจากมัซฮับทั้งสี่นั้น เป็นการหลงผิด และเป็นผู้ที่ทำให้หลงผิด และบางที่ ดังกล่าวนั้นอาจจะนำไปสู่การเป็นกุฟุร เพราะการเอาตามความหมายที่ปรากฏของอัลกุรอ่านและอัสสุนนะฮนั้น เป็นส่วนหนึ่งจากรากฐานการกุฟุร -ตัสสีรอัศศอวีย์ เล่ม 3 หน้า 9
........
ถึงขนาดหุกุมว่า ไม่อนูญาตตามอื่นจากมัซฮับสี่ และการออกจากมัซฮับสี่ เป็นการหลงผิด นีคือส่วนหนึ่งของที่มาของการถามว่า "คุณมัซฮับใหน? สายใหน

มัซฮับคือ แนวคิดที่เกิดจากความเห็นที่แตกต่างในการอิจติฮาด/การวินิจฉัย ซึ่งมีหลายมัซฮับ และที่แพร่หลาย มี 4 มัซฮับเช่น

1.มัซฮับอิหม่ามหะนะฟีย์ (ฮ.ศ 80-150)
2.มัซฮับอิหม่ามมาลิก ( ฮ.ศ 93-179)
3.มัซฮับอิหม่ามชาฟิอีย์ ( ฮ.ศ 150- 204)
4. มัซฮับอิหม่ามอะหมัด (ฮ.ศ 164-241)

มัซฮับ ที่ไม่แพร่หลาย เช่น
1.หะสัน อัล-บัศรีย์ (เสียชีวิต ฮ.ศ. 110)
2.อัล-เอาซาอีย์ (เสียชีวิต ฮ.ศ. 157)
3.ซุฟยาน อัษ-เษารีย์ (เสียชีวิต ฮ.ศ. 160)
4. อัล-ลัยษฺ อิบนฺ สะอัด (เสียชีวิต ฮ.ศ. 157)
5.ซุฟยาน อิบนฺ อุยัยนะฮฺ (เสียชีวิต ฮ.ศ. 198)
6.อิบนุ หัซมฺ อัซฺ-ษอฮิรีย์ (เสียชีวิต ฮ.ศ. 270)
7. อิสหาก อิบนฺ รอฮูยะฮฺ (เสียชีวิต ฮ.ศ. 238)
8.อบู เษารฺ (เสียชีวิต ฮ.ศ. 240)
9.อื่นๆ
(อัล-อุลวานีย์, ของเฏาะฮา ญาบิรฺ. 1995 : 88)

...
การสังกัดมัซฮับไม่ไม่ใช่เป็นสิ่งที่ถูกกำหนดให้เป็นข้อบังคับของศาสนา และไม่มีปราชญเจ้ามัซฮับคนใดเรียกร้องให้ผูกขาดกับมัซฮับตัวเอง แล้วใยจึงเอาคำว่า "มัซฮับ"มาเป็นมาตรฐานรับรองความเป็นมุสลิมของคน จนเกิดฟิตนะฮมากมาย

อิบนุกอ็ยยิม (ขออัลลอฮเมตตาต่อท่าน)กล่าวว่า

وَقَدْ نَهَى الْأَئِمَّةُ الْأَرْبَعَةُ عَنْ تَقْلِيدِهِمْ ، وَذَمُّوا مَنْ أَخَذَ أَقْوَالَهُمْ بِغَيْرِ حُجَّةٍ ; فَقَالَ الشَّافِعِيُّ : مَثَلُ الَّذِي يَطْلُبُ الْعِلْمَ بِلَا حُجَّةٍ كَمَثَلِ حَاطِبِ لَيْلٍ ، يَحْمِلُ حُزْمَةَ حَطَبٍ وَفِيهِ أَفْعَى تَلْدَغُهُ وَهُوَ لَا يَدْرِي ، ذَكَرَهُ الْبَيْهَقِيُّ .

และความจริง อิหม่ามทั้งสี่ ได้ห้ามตักลีด(เชื่อตาม)พวกเขา และพวกเขาตำหนิผู้ที่ยึดเอาคำพูดของพวกเขาโดยปราศจากหลักฐาน แล้วท่านอิหม่ามชาฟิอีย์กล่าวว่า" อุปมาผู้ที่ศึกษาหาความรู้ โดยไม่มีหลักฐาน อุปมัยดังเช่น คนหาไม้ฟืนยามค่ำคืน ,เขาแบกมัดของไม้ฟืน และในนั้นมีงูจะกัดเขาอยู่ โดยที่เขาไม่รู้ ,อัลบัยฮะกีย์ได้ระบุเอาไว้ - เอียะลามุลมุวักกิอีน 3/469
..........
ผู้เขียนไม่ได้ตำหนิเรื่องมัซฮับ ไม่ได้ตำหนิการสังกัดมัซฮับ แต่ตำหนิการผูกขาดมัซฮับจนเลยเถิดแล้วมองคนไม่ผูกขาดมัซฮับ ไม่สังกัดมัซฮับใดเป็นการเฉพาะ ว่า ไม่ใช่มุสลิม หรือไม่ปฏิบัติตามข้อบังคับศาสนาแล้วแสดงการดูหมิ่นดูแคลน หยุดได้แล้วครับ ทุกวันนี้ความเจริญก้าวหน้าทางวิชาการมันเจริญ ควรจะหูตาสว่างกันได้แล้ว อย่าเทียวโจมตี อย่าเทียวยุแยงตะแคงรั่วให้มุสลิมทำลายความเป็นพีน้องกันเลย อย่าถามเลยว่าสังกัดมัซฮับใหน เพราะบางที่คนถามก็ไม่รู้จักหลักการและคำสอนที่แท้จริงของเจ้าของมัซฮับที่ตัวเองอ้างว่าสังกัดด้วยซ้ำ

อะสัน หมัดอะดั้ม
10/3/62

เอกสารประกอบ